Voedingsproblemen kunnen de oorzaak zijn van allerhande klachten. Meestal gaat het om intoleranties.
Voedselallergie : wanneer je allergisch bent voor een bepaalde stof ontstaat er een afweerreactie. Je lichaam kan bepaalde stoffen zien als een bedreiging. Het reageert hierbij op bepaalde eiwitten die in voeding voorkomen.
In dat geval worden er antistoffen aangemaakt tegen deze eiwitten die bij niet-allergische mensen niet worden geproduceerd. Deze antistoffen worden de IgE-antistoffen genoemd en zijn specifiek gericht tegen één soort eiwit. Er treedt een reactie op als na inname van het specifiek voedingsmiddel het eiwit in contact kom met het betreffende IgE. Het is deze reactie die dan de klachten veroorzaakt.
Allergische aandoeningen kunnen op verschillende manieren worden ingedeeld:
- orgaan gebonden : neus, ogen, longen, huid.
- volgens de symptomen: urticaria, eczeem, langdurige of frequent terugkomende neusklachten zoals bij hooikoorts, astma...
- acuut of chronisch
- volgens de ernst: last, chronische klachten, levensbedreigend.
- volgens de aard van het allergeen: voeding, huisstofmijt, stuifmeel, pollen...
- Zo kan bijvoorbeeld een IgG-gemedieerde immuunreactie tegen koemelk niet alleen leiden tot indigestie, diarree, een gevoel van volheid en winderigheid, maar ook tot vermoeidheid, duizeligheid, depressieve stemming en concentratiestoornissen.
- Overgewicht kan gedeeltelijk een gevolg zijn van antigeen-antilichaam-complexen die bij sommige mensen tot een verhoogde wateropslag en chronische ontstekingsprocessen leidt. De oplossing bestaat daarbij niet uit een streng dieet maar eventueel uit het weglaten van bepaalde voedingsmiddelen.
- zelfs auto-immuunziekten zoals reuma kunnen het gevolg zijn van voedselintoleranties.
Lactose-intolerantie versus koemelk(eiwit)allergie of intolerantie.
Lactose is een onderdeel van koemelk.
Koemelkeiwit-intolerantie of allergie en lactose-intolerantie geven twee verschillende reacties, hoewel op dezelfde producten (koemelk) kan worden gereageerd en soms met dezelfde symptomen.
Bij koemelkeiwit-intolerantie wordt over het algemeen wel de melksuiker verdragen maar niet het eiwit in de melk. Bij een koemelkeiwit-intolerantie moet de melk vervangen worden door een alternatief. Wie tegen de koemelkeiwitten reageert mag meestal ook geen kaas , yoghurt of karnemelk gebruiken. Er bestaan alternatieven als veganistische kaas, plantaardige dranken , melkvrije koekjes, enz…
Bij lactose-intolerantie is het proces andersom : de eiwitten worden wel verdragen maar de melksuiker niet. Hier is een simpele oplossing lactosevrije melk of kaas te gebruiken.
Bij lactose-intolerantie kan men dierlijke melk niet goed verteren doordat men de lactose die in de melk zit niet goed kan afbreken. Lactose gaat dan in de darm gisten, waardoor er diarree, krampen en buikpijn kunnen ontstaan. Mensen met lactose-intolerantie missen het enzym lactase , dat lactose afbreekt.
Glutenintolerantie.
Gluten is een eiwit dat voorkomt in tarwe, haver, rogge, gerst en spelt. Heel wat mensen moeten gluten uit hun dieet weglaten omdat hun lichaam het niet verdraagt.
Normaal worden gluten in de darm afgebroken, maar bij intolerantie is dat niet het geval. Hierdoor geraakt de darmwand geïrriteerd en beschadigd.
Een erge vorm van glutenintolerantie is Coeliakie. De ziekte komt zowel bij kinderen als volwassenen voor en de diagnose wordt gesteld via bloedonderzoek en biopsie van het darmslijmvlies.
Bij iemand met glutenintolerantie geraakt het slijmvlies van de dunne darm ontstoken. Het lichaam gaat daardoor onvoldoende voedingsstoffen opnemen waardoor er ernstige tekorten en zelfs ondervoeding ontstaan. Bij glutenvrij eten gaan de darmvlokken herstellen waardoor de klachten verdwijnen.
Mildere vormen van glutenintolerantie bestaan ook en komen steeds meer voor.De meest voorkomende symptomen zijn diarree, constipatie, vermoeidheid, gewichtsverlies, bloedarmoede, ontstekingen in de mond en huidaandoeningen. Andere klachten kunnen zijn : slaapzucht, eczeem, slechte eetlust, oedeem, buikpijn, opgeblazen gevoel, misselijkheid, spierlast, gewrichtspijn, hoofdpijn, depressie,…
MS, CVS, fibromyalgie, ADHD…zouden een relatie kunnen hebben met glutenintolerantie.
In principe kan elk voedingsmiddel een reactie geven. De meest voorkomende allergene voedingsmiddelen zijn : koemelk, kippeneieren, vis, schaal-en schelpdieren, noten, pinda, soja, tarwe, sesamzaad.
Naast de voorbeelden van melk-en tarweintolerantie en het opmerken dat veel voedingsmiddelen eigenlijk een rol kunnen spelen, moeten we ook "overgvoeligheid voor histamine" bespreken.
Voedselintolerantie kan met name ook veroorzaakt worden door :
- Histaminerijke producten zoals zuurkool, vis(conserven), kaas, vleeswaren, gist…
- Bewaarmiddelen (o.a.sulfiet)
- Kleurstoffen (o.a.tartrazine)
- Smaakversterkers/glutamaten
Histamine komt niet alleen vrij in het lichaam door een allergie, maar kan ook pieken na contact met stoffen of producten waar een intolerantie voor bestaat. De voedingsstoffen die deze reacties kunnen veroorzaken worden histaminevrijmakers genoemd:
- Aardbei
- Tomaat
- Chocolade
- Vis, schaal-en schelpdieren
- Spinazie
- Varkensvlees
- Kruiden
- Specerijen
- Alcoholische dranken
- Bewaarmiddelen, kleurstoffen en smaakversterkers.
Ook zijn er voedingsmiddelen die van nature of door hun bereidingswijze veel histamine bevatten:
- Kaas (vooral oude)
- Wijn
- Droge worst
- Zuurkool
- Blikconserven
- Spinazie.
Allergieën zijn niet te genezen. Een juist dieet en juiste voorzorgsmaatregelen voorkomen dat er allergische klachten blijven bestaan of ontstaan. Een dieet is vaak de enige oplossing.
Intoleranties kunnen na een uitsluitingsdieet van enkele maanden verminderen of zelfs verdwijnen. Geleidelijk aan kan men proberen bepaalde voedingsmiddelen af en toe terug in te voeren.
